Św. Paweł

ROZDZIAŁ 13

O ptzestrzeganiu miłości, gościnności, unikaniu łakomstwa, czynieniu jałmużny, i t.d.

¹Miłość braterstwa niechaj trwa w was. ( Miłość braterstwa. To jest miłość braterska. — Niechaj trwa w was. Jakby rzekł: Nie usta­wajcie, jakeście zaczęli, wzajemnie się miłować i wspo­magać.)

²A nie zapominajcie przyjmowania gości, abowiem przez to nie wiedzieli niektórzy, Anjoły za goście przyjąwszy. (A nie zapominajcie przyjmowania gości. Nie zanie­dbujcie obowiązku zwyczajnej gościnności.— Przez to nie wiedzieli niektórzy, anioły za goście przyjąwszy. Nie wiedząc iż zamiast ludzi aniołów w gościnę przyjęli.)Czytaj dalej »List Św. Pawła Apostoła do Żydów – Z objaśnieniami (cz.XIII)

ROZDZIAŁ 12

0 naśladowaniu cierpliwości Jezusa Chrystusa, poddaniu się Bogu jako swojemu Ojcu, i t. d.

¹Przetoż tedy i my, mając tak wielki nad sobą obłok świadków, złożywszy wszelaki ciężar i grzech, który nas zewsząd obstąpił, w cirpliwości bieżmy do boju nam wystawionego, (Przetoż tedy i my mając tak wielki nad sobą obłok świadków. Gdy tak wielką liczbę mamy świadków, to jest męczenników i ojców już wzmiankowych, którzy przez wiarę i dla wiary, albo wielkie prze­ciwności ponosili, albo wykonali heroiczne czyny. — Obłok świadków. Obłokiem nazywa obfitość świadków, która na kształt gęstego obłoku wpośród upalenia pokus i utrapień nas otacza, ochrania i dodaje odwagi. — Nad sobą. Wokoło siebie. — Złożywszy w szelki ciężar. Ciężarem nazywa to wszystko, co może być nam prze­szkodą do tego biegu, o którym tu mówi. — I grzech, który nas zewsząd obstąpił. Tłumaczy, o jakim mówi cię­żarze, a mianowicie o ciężarze namiętności i grzechów od nich pochodzących, które są wielkim ciężarem przeszkadzającym nam w biegu. Namiętności nazywać grze­chem nie jest rzeczą nową u Ś. Pawła, jak można widzieć Rzym. r. 7 i 8, i na wielu innych miejscach. Otoż te namiętności nas otaczają, i jakby jakie szaty do nas przystają, i czynią nas niezdolnymi do biegu.— Do boju. W greckim jest do igrzysk. Tak nazywa albo sam plac gonitw, po którym się bieży, albo sam bieg. Wulgata bierze za nagrodę samego biegu.)Czytaj dalej »List Św. Pawła Apostoła do Żydów – Z objaśnieniami (cz.XII)

ROZDZIAŁ 11

O wierze jako fundamencie nadziei, i przykładach wiary podanych przez Ojców starego zakonu.

¹A wiara jest gruntem rzeczy tych, których się spodziewamy, wywodem rzeczy nie widzianych. (Wiara jest gruntem rzeczy tych których się spodziewamy. W greckim wy­
raz i istotę i podstawę oznacza. Sens więc jest: Wiara jest jakby podstawą, gruntem i fundamentem , podtrzy­mującym naszę nadzieję: bo jeśli niema wiary, nie bę­dzie i nadziei. Albo sens jest: Wiara jest podstawą bytu rzeczy spodziewanych; jakby rzekł: Wiara to sprawuje,iż mamy za pewne dobra przyszłe, które jeszcze nie istnieją, i z taką pewnością wierzymy i spodziewamy się rzeczy przyszłych, jak gdyby one były obecnemi i wi­dzialnemi. Wiara bowiem owe rzeczy przyszłe, jako obe­cne i najpewniejsze, przedstawia oczom duszy naszej, i takim sposobem przez swoję pewność daje rzeczom stwo­rzonym i przyszłym niejakie istnienie w umyśle i duszy wiernych — Wywodem rzeczy niewidzianych. W greckim, przekonanie, udowodnienie. Syryjski, objawienie, jakby rzekł: Wiara jest wykazaniem i objawieniem rzeczy tych, które nie są widzialne; wiara bowiem czyni, iż je prawie oglądamy, jak gdyby były obecnemi. Patrz Wujka.)Czytaj dalej »List Św. Pawła Apostoła do Żydów – Z objaśnieniami (cz.XI)

ROZDZIAŁ 10

O wyższości zakonu nowego nad stary i ofiary Chrystusowej nad zakonne.

¹Abowiem zakon mając cień przyszłych dóbr, nie sam obraz rzeczy, na każdy rok temiż samymi ofiarami, które ofiarują ustawicznie, nigdy nie może doskonałymi uczynić przystępujące: ( Albowiem zakon mając cień. Spójnik albo­wiem stwierdza i daje przyczynę, dlaczego zakon i ofiary zakonne nie mogły zgładzić grzechów, i poświęcać ludzi. Przyczyna ta, iż zakon był tylko cieniem dóbr przyszłych w nowym testamencie, to jest sprawiedliwości, łaski i zbawienia, które miał dać Chrystus; cień zaś nie jest samą rzeczą, ale tylko jej obrazem i figurą.— Tem iż samemi ofiarami. Ofiarami tegoż samego rodzaju. — Doskonałymi uczynić. Zupełnie usprawiedliwić, i od grze­chów oczyścić.)Czytaj dalej »List Św. Pawła Apostoła do Żydów – Z objaśnieniami (cz.X)

ROZDZIAŁ 9

O wyższości Kościoła Chrystusowego i ofiar nowego zakonu

¹Miał ci i pierwszy usprawiedliwienia służby Bożej i świątnicę świecką. ( Pierwszy. Testament. — Usprawiedliwienia służby. Przepisy odnoszące się do czci Bożej, dane przez Mojżesza.— I świątnicę świecką. To jest, świątynię czyli przybytek doczesny i nietrwały, przeznaczony do składa­nia ofiar z bydląt.)Czytaj dalej »List Św. Pawła Apostoła do Żydów – Z objaśnieniami (cz.IX)

ROZDZIAŁ 7

O wyższości kapłaństwa Chrystusowego nad Aaronowe.

¹Abowiem ten Melchisedech, król Salem, kapłan Boga nawyższego, który wyszedł przeciw Abrahamowi wracającemu się z porażki królów i błogosławił mu, (Król Salem. Jerozolimy. — Który wyszedł przeciw Abrahamowi. Historyą mamy Genes. 14, 18. — Błogosławił mu. Formułę słów, lctóremi błogosławił Abrahamowi, mamy w miejscu przytoczonem.)Czytaj dalej »List Św. Pawła Apostoła do Żydów – Z objaśnieniami (cz.VII)

ROZDZIAŁ 6

O trwaniu w wierze, pokładaniu nadziei w Chrystusie, i t.d.

¹Przeto, zaniechawszy mowy poczynania Chrystusowego, miejmy się do doskonalszych rzeczy: nie znowu zakładając gruntu pokuty od uczynków martwych i wiary ku Bogu, (Mowy poczynania Chrystusowego. Początkównauki chrześciańskiej.— Miejmy się do doskonalszych rze­czy. Przedstawmy sobie prawdy wyższe, mianowicie o Melchizedechu, i jego kapłaństwie, jako figurze kapłań­stwa Chrystusowego.— Nie znowu zakładając gruntu po­kuty . Nie znowu wam podając fundamentalną naukę religii chrześcijańskiej, która jest o pokucie, wierze, itd.: tośmy wam podali na początku, i nie należy teraz powtarzać, ale raczej trzeba postępować do rzeczy wyż­szych.— Pokuty od uczynków martwych. Od grzechów, które nie tylko nie pomagają do życia wiecznego, ale owszem od niego wyłączają.)Czytaj dalej »List Św. Pawła Apostoła do Żydów – Z objaśnieniami (cz.VI)

RODZIAŁ 4

O odpoczynku do którego się wchodzi przez nowy zakon Chrystusowy itd.

¹Przetoż się bójmy, aby snadź zaniechawszy obietnice weszcia do odpoczynienia jego, nie zdał się który z was, że go nie masz. (Aby snać zaniechawszy obietnice. Abyśmy czasem nie zaniedbali kiedy obietnicy Chrystusowej o odpoczynku, który ma nam dać, i żebyśmy jej nie byli pozbawieni.)Czytaj dalej »List Św. Pawła Apostoła do Żydów – Z objaśnieniami (cz.IV i V)

Wprowadzenie do Listu S. Pawia Apostoła do Żydów.

Wykład X. J. Wujka

Hebreowie bylić nie wszyscy Żydowie, ale tylko oni, którzy rodem byli z Judzkiej ziemie, i tam po wielkiej części mieszkali. Jako się z Dziejów Apostolskich po­kazuje. (Dzieje 6, 1. i 2, 14. Żyd. 13, 24). Tym tedy chrześcijanom z Żydów Jerozolimskich i w Judzkiej ziemi nawróconym Paweł Ś. ten list z Włoch pisał: cieszący je, iż dla wiary Pana Chrystusowej, wielkie prześladowania, więzienia, wyganiania, i utraty majętności cierpieli od przełożonych żydowskich w Jeruzalem i w okolicy jego. Lecz iż nie mniejsze pokusy cierpieli od fał­szywych apostołów, którzy je albo od wiary chrześciańskiej odwodzili, albo Mojżesza nad Chrystu­sa przekładali, albo go z Chrystusem złączać kazali: przeto Apostoł w tym liście, pilnie i szeroko wielkość i zacność Pana Chrystusową opisuje, i o kapłaństwie Pana Chrystusowem i o zakonie nowym wiele dysputuje: aby Żydy od Mojżesza, od kapłaństwa Aaronowego, i od zakonu starego,któremu byli z dzieciństwa przywykli, tern snadniej odwabił, a umocnił w Chrystusie: po którego przyjściu już one figury ustały, i nie są więcej ważne. A ten list może być rozdzielon na trzy części. Pierwsza jest o zacności Pana Chrystusowej nad proroki, nad Mojżesza, i nad anioły: w
Rozdz. 1, 2, 3 i 4. Wtóra o kapłaństwie Chrystusowem, i o przewyższennośei jego nad kapłań­stwo zakonu starego, od Rozdz. 5-go aż do połowice 10-go. Trzecia a ostatnia część ma nauki, pociechy i napominanie, od Rozdz. 10-go, wier. 19- go aż do końca listu.Czytaj dalej »List Św. Pawła Apostoła do Żydów – Z objaśnieniami (cz.I i II)