Smutno doprawdy pomyśleć, że tyle osób szcze­rze rwie się do wyższych celów, a tak niewielu je osiąga; że – jak się wyraża Godinez – tylu powo­łanych do doskonałości, a tak mało powołaniu odpo­wiada; że tylu poczyna sobie z zapałem i z roztrop­nością, by umrzeć, zostawiając swą wieżę niedokoń­czoną; że tylu – jak mówi Arbiol – oddaje się modlitwie myślnej, a nigdy nie osiąga doskonałości. Smutno o tym pomyśleć, gdyż budzą się zaraz nie­wesołe przeczucia co do nas samych, oraz – przy mniej samolubnym nastawieniu – żal utraconej chwały Bożej i mocy Kościoła. Każdy bowiem człowiek święty jest prawdziwą krynicą mocy Kościoła, jak­kolwiek ukryty, nieznany i niepozorny byłby jego żywot. Niezawodnie istnieje pewna analogia pomię­dzy tym marnotrawieniem łaski w świecie nadprzy­rodzonym a trwonieniem nasion, kwiatów i owoców w świecie przyrody. Wszelako odległe to porównanie niewielką nam przynosi pociechę. Może by i miało jakieś znaczenie w księgach rejestracyjnych, lecz nas ani oświeca, ani rozgrzewa. Takie uzasadnienie straconych łask nie zadowala nas. Musimy podążyć w trop naszej smutnej refleksji, aby z niej wydobyć przestrogę i pouczenie.

(…)

W rezultacie doszedłem do prze­konania, które tu podaję z pewnymi zastrzeżeniami, że powszechną przyczyną braku postępu w doskonałości jest brak nieustannego żalu za grzechy.

Podobnie jak załamuje się wszelka pobożność, o ile nie jest oparta na należnym stosunku stworzenia do Stwórcy, podobnie jak licha warte są wszelkie nawrócenia, które nie są przede wszystkim odwróceniem się od grze­chu, podobnie jak wszelkie pokuty równają się zeru, o ile nie opierają się na Chrystusie, a wszelkie do­bre uczynki nie znaczą nic, jeśli nie zmierzają do chwały Bożej – tak samo wszelka świętość traci źródło swego postępu, o ile nie łączy się z nieustan­nym żalem za grzechy. Nie miłość sama jest bowiem źródłem naszego postępu, ale miłość zrodzona z prze­baczenia.

Czytaj dalej „Nieustanny żal za grzechy najlepszą drogą do świętości” →