ROZDZIAŁ 11

O dwóch świadkach zabitych przez bestyą i z morza wychodzącą, siódmej trąbie, i t. d.

¹I dano mi trcinę podobną lasce, i rzeczono mi: Wstań a zmierz kościół Boży i ołtarz, i modlące się w nim, ( Dano mi trzcinę. Trzcina ta albo pręt mier­niczy miał sześć łokci i palmę albo cztery cale długości, jak widać Ezech. 40, 3, które to miejsce ma na myśli apostoł.— Kościoł Boży. Przez kościoł Boży rozumie przy­bytek kapłanów, gdzie był ołtarz całopalenia, o którym tu wspomina i który wyłącznie nazywa się ołtarzem; ten zaś ołtarz, na którym paliło się kadzidło, nazywał się także ołtarzem, ale z dodatkiem innego wyrazu, t. j. oł­tarz kadzenia.— I modlące się w nim. Rozumie kapłanów składających ofiary całopalne. W znaczeniu przenośnem przez kościoł raateryalny rozumie się kościoł moralny, z ludzi złożony, jakim jest zgromadzenie wiernych Chry­stusowych. Kazano więc apostołowi zmierzyć kościoł, to jest jakby policzyć i oddzielić najlepszych chrześcian, któ­rzy nie mają być wydani Antychrystowi ani jego sługom.

²a sień, która jest przed kościołem, wyrzuć precz, a nie mierz jej, abowiem dana jest poganom, a miasto święte deptać będą czterdzieści i dwa miesiące. (Sień, która jest przed kościołem, wyrzuć precz. Przybytku zewnętrznego, w którym się gromadzą ludzie świeccy, i który rzeczywiście jest zewnątrz tej części bu­dowy, która właściwie zowie się kościołem, nie mierz. – Albowiem dana jest poganom. Zajmą i zatrzymają ob­ce narody, to jest Antychryst i jego słudzy. Przez kościoł materyainy, przenośnie rozumie kościoł ducho­wny, to jest zgromadzenie wiernych, jakeśmy wyżej po­wiedzieli. — Miasto święte deptać będą. Kościoł, który pierwej nazwał świątynią i przybytkiem, tu nazywa mia­stem świętem; jak gdyby rzekł: Antychryst i antychrześcianie większą część kościoła przewrócą, i spustoszą i w swojej mocy zatrzymają.—Czterdzieści i dwa miesiące. Przez trzy lata i pół, jak przepowiedział Daniel 7, 25, gdy rzekł: Będą podani w ręce jego (Antychrysta) aż do czasu, i czasów i pól czasu, to jest przez rok, dwa lata i pół roku.)

³I dam dwiema świadkom moim, i prorokować będą tysiąc dwieście i sześćdziesiąt dni, obleczeni w wory. ( I dam dwóm świadkom moim. Nie mówi co ma dać, lecz z dalszego ciągu domyślać się można, iż da ducha swojego. Albo dam dwóm świadkom moim i prorokować będą, znaczy: rozkażę im prorokować. Ci dwaj świadko­wie są to Eliasz i ITenoch.—Tysiąc dwieście sześćdziesiąt dni. Co wynosi czterdzieści dwa miesiące czyli trzy lata i pół.—Obleczeni w wory. Odziani włosiennicą, już aby twardą odzieżą martwiąc ciało, gniew Boga łagodzili; już aby ludzi swoim ubiorem, głosem i przykładem do po­kuty przywiedli. P. Wujka.)

⁴Ci są dwie oliwie i dwa lichtarza stojące przed oblicznością Pana ziemie. (Ci są dwie oliwy. Ci dwaj, to jest Eliasz i He­noch, jakby dwie jagody oliwne, pełne soku, tłustości i rodzajne, wiele pożytecznego sprawią w nawróceniu Żydów. Przytacza miejsce z Zacharyasza 4, 11, 14.— I dwa lichtarze. Ci dwaj, Eliasz i Henoch, jakby lichta­rze Chrystusa, który prawdziwem jest światłem, całemu światu ukażą.)

⁵A jeśliby im kto chciał szkodzić, ogień wynidzie z ust ich i pożrze nieprzyjacioły ich; a jeśliby im kto chciał szkodzić, ten tak ma być zabit. (Jeśliby im kto chciał szkodzić. Nikt im me zdoła zaszkodzić przez cały ten czas, który im do opowiada­nia pokuty jest dozwolony. A jeśliby im kto szkodzić usiłował, na ich modlitwę, albo, jeżeli tak powiedzieć moż­na, na ich rozkaz, ogniem niebieskim będzie pożarty. Stosuje to do historyi w IV. Księdze Królów w roz 1: gdy Eliasz dwóch przełożonych wojskowych, którzy na czele pięćdziecięciu żołnierzy, zuchwale do niego przy­stąpili, ogniem z nieba przywołanym bił. — Ten tak ma być zabit. Ogniem pożerczym.)

⁶Ci mają moc zamykać niebo, aby deszcz nie szedł we dni proroctwa ich, i mają moc nad wodami obrócić je w krew, i zatracić ziemię wszelaką plagą, ile by kroć chcieli. (We dni proroctwa ich. Przez cały ów czas, który im jest dany do opowiadania pokuty.— Obrócić je to krew. Jak uczynili Mojżesz i Aaron. Exod. 7.)

⁷A gdy dokończą świadectwa swojego, Bestia, która wychodzi z przepaści, stoczy z nimi bitwę i zwycięży je, i pobije je. ( Gdy dokończą świadectwa swojego. Gdy przyj­dzie koniec ich opowiadania: albowiem przedtem nikt im nic złego zrobić nie zdoła. —Bestya, która wychodzi z przepaści. Rozumie Antychrysta. Zowie się bestyą dla srogiego okrucieństwa. Wychodzi z przepaści, to jest z morza, jak sam to wyraźnie powiada w roz. 13, 1. I widziałem bestyą wychodzącą z morza. — Stoczy z nim i bitwę. Powstanie przeciwko nim usiłując ich zabić.— I zwycięży ich. Nie żeby ich odwiodła od opowiadania po­kuty, albo żeby ich na swoję stronę przeciągnęła, lecz że ich zabije.

⁸A ciała ich leżeć będą na ulicach miasta wielkiego, które duchownie nazywają Sodomą i Egiptem, gdzie i Pan ich był ukrzyżowan. ( Na ulicach. Na ulicy: liczba mnoga zamiast poje­dynczej. Albo też może ciała ich na dwóch oddzielnych ulicach będą porzucone —Miasta wielkiego. Jerozolimy, która w czasach Antychrysta, mającego tam swoję stoli­cę, będzie znakomita potęgą i ludnością.—Które duchow­nie nazywają Sodomą i Egiptem. Jerozolimę nazywa So­domą i Egiptem, ponieważ będzie pełna zbrodni i obrzydła Bogu, jak Egipt i Sodoma. Patrz Wujka.)

⁹I ujźrzą z pokolenia i z ludzi, i z języków, i z poganów ciała ich przez trzy dni i pół, a ciał ich nie dopuszczą kłaść w groby. ( Z pokoleń, i z ludzi, i z języków. Ze wszystkich  narodów, które przylgną do Antychrysta. —Przez trzy dni i pól. Dla oddalenia wszelkiej wątpliwości o rzeczywistej ich śmierci, żeby potem ich zmartwychwstanie było tem chwalebniejsze i podziwniejsze.)

¹⁰A mieszkający na ziemi radować się nad nimi będą i będą dobrej myśli. I upominki poślą jedni drugim: iż ci dwa prorocy trapili te, którzy mieszkali na ziemi. ( Mieszkający na ziemi. W Jerozolimie i krajach są­siednich.—Nad nimi. Że są zabici.—Trapili tych. Surowemi słowami ich upominając i ciężko tych karząc któ­rzy im stawiali przeszkody.)

¹¹A po trzech dniach i pół duch żywota od Boga wszedł w nie. I stanęli na nogach swoich, i bojaźń wielka przypadła na te, co na nie patrzali. (Duch żywota. Dusza ożywiająca.)

¹²I usłyszeli głos wielki z nieba, mówiący im: Wstąpcie sam! I wstąpili na niebo w obłoku, i patrzyli na nie nieprzyjaciele ich.

¹³A w onej godzinie zstało się wielkie trzęsienie ziemie i upadła dziesiąta część miasta. I pobite są w trzęsieniu ziemie siedm tysięcy imion ludzi, a drudzy się polękli i dali chwałę Bogu niebieskiemu. (Imion ludzi. Głów. Patrz wyżej w roz. 3, 4.—Dali chwalę Bogu. Wyznając, iż sprawiedliwe są sądy Bo­że, i słusznie grzesznicy poginęli. Jest rzeczą prawdopo­dobną, że się nawrócili i czynili pokutę.)

¹⁴Biada wtóra przeszła, a oto biada trzecia przydzie rychło. ( Biada wtóra przeszła. Z trzykrotnego biada, któ­re zapowiedział w roz. 8. orzeł lecąc w pośrzodku nie­ba, już przeszło pierwsze i drugie; pozostaje trzecie, któ­re nastąpi, gdy siódmy anioł zatrąbi.)

¹⁵I zatrąbił anioł siódmy. I zstały się głosy wielkie na niebie, mówiące: Królestwo tego świata stało się Pana naszego i Chrystusa jego i będzie królował na wieki wieków. Amen. (Głosy wielkie. Aniołów i dusz świętych—Króle­stwo stało się. Już królować zaczyna Chrystus; już Elia­sza i Henocha uwielbił i wrogów ich zatracił; już będzie królowała sprawiedliwość i sprawiedliwi z Chrystusem w chwale niebieskiej.)

¹⁶A dwadzieścia i czterzej starszy, którzy przed oblicznością Bożą siedzą na stolicach swoich, upadli na oblicza swe i pokłonili się Bogu, (Upadli na oblicza swe. Dla oddania czci tak wielkie­mu majestatowi i dla powinszowania mu, że już królo­wać zaczyna i będzie królował na wieki.)

¹⁷mówiąc: Dziękujemy tobie, Panie Boże wszechmogący, któryś jest i któryś był, i który masz przyść, iżeś wziął moc twą wielką i królowałeś. ( Któryś jest i któryś był. Patrz objaśnienie w r.1, 4 — Wziąłeś moc twą wielką. Użyłeś potęgi twojej wielkiej.)

¹⁸I rozgniewali się pogani i przyszedł gniew twój i czas umarłych, aby byli sądzeni i abyś oddał zapłatę sługam twoim prorokom i świętym i bojącym się imienia twego, małym i wielkim, i abyś wytracił te, co popsowali ziemię. (I rozgniewali się poganie. Widząc, że takie klęski na nich spadają, że są zabijani i na sąd Boży ciągnieni. Stosuje to do psalmu 98, 1: Pan króluje, niech się gnie­wają narody i t. d — Przyszedł gniew twój. Któryś do­tąd miarkował, cierpliwie oczekując pokuty grzeszników; teraz zaś wszystkich bezbożnych należycie ukarzesz. — Czas umarłych. Aby zmartwychwstali i zobaczyli pomstę nad nieprzyjaciółmi swoimi; kazano im dotąd czekać, nim się wypełniła liczba wybranych, patrz roz. 6.— Aby byli sądzeni. W czasie, gdy będą wszyscy umarli sądze­ni, tak dobrzy jak źli.— Którzy zepsowali ziemię. Prze­wrotną nauką i skażonemi obyczajami psując ludzi i do występków ich przywodząc.)

¹⁹I otworzony jest kościół Boży na niebie i widziana jest skrzynia testamentu jego w kościele jego, i zstały się łyskawice i głosy, i trzęsienia ziemie i grad wielki. ( I otworzony jest kościoł Boży na niebie. Ś. Jan wyraża, iż mu została okazaną szczęśliwość świętych. Używa zwykle podobieństwa wziętego z kościoła, w któ­rego wnętrzu przechowywała się arka przymierza. — Wi­dziana jest skrzynia testamentu jego. Chrystus, w któ­rym pokarm niebieski i zakon. — Stały się łyskawie i głosy. Przez to się wyraża wielkość kar, które czekają bezbożnych.)

Wykład X. J. Wujka

3. I dam dwiema świadkom moim. Ci dwaj świadkowie sąć Enoch i Eliasz, którzy jeszcze są żywi, i na to są żywi, aby się Antychristow, kiedy przyjdzie zastawili i oparli, a wybrane w wierze w wierze Chrystusowej umocnili i na koniec Żydy nawrócili. O Eliaszu jasne jest pismo u Malachiasza i Ecclesii. 48, 10; i Mat. 17, 11. A o Enochu Ecclesi. 44, 16, iż nie wspomnię Augustyna, Grzegorza wielkiego, Hippolita i innych starych Doktorów, którzy toż trzymają. A ponieważ Enoch i Eliasz jeszcze się nie pokazali: tedyć i to pe­wna, że jeszcze Antychryst nie przyszedł: a iż Papież nie jest Antychrystem, chocia to heretycy za szczerą ewan­gelicką prawdę udawają. (Mat. 4, 5).

3. I prorokować będą 1260 dni. Antychryst nie będzie dłużej panował, jedno przez  półczwarta lata: to jest przez czterdzieści i dwa miesiąca: Objaw, 11, 2, i 13, 5. Albo przez czas i czasy i pół czasu: Dan. 7, 12. Objaw. 12, 14. Albo przez półtegodnia lat: Dan. 9, 27, Co każde z osobna uczyni półczwarta lata. A przez ten wszystek czas Enoch z Eliaszem sprzeciwią się Antychrystowi: tylko iż od niego bedą zabici miesiąc przedtem niźli sam Antychryst zginie. Przetoż Papież Antychrystem nie jest, który od półtora tysiąca lat w kościele przodkuje.

8. Miasta wielkiego. Ztąd dowodzą święci Doktorowie, iż Antychryst będzie miał swą stolicę, i będzie królo­wał nie w Rzymie, ale jako król żydowski w mieście Jeruzalem , gdzie Pan Chrystus jest ukrzyżowan: aczkolwiek moc swoję będzie rozciągał po wszystkiemu światu. Bo tu Jan ś. jaśnie mówi, iż Enoch i Eliasz będą walczyć z Antychrystem w mieście Jeruzalem, i tam zabici będą od tegoż Antychrysta.

BIBLIA ŁACIŃSKO -POLSKA CZYLI PISMO ŚWIĘTE STAREGO I NOWEGO TESTAMENTU PODŁUG TEKSTU ŁACIŃSKIEGO WULGATY I PRZEKŁADU POLSKIEGO X. JAKÓBA WUJKA T. J. Z KOMENTARZEM MENOCHIUSZA T. J. Tom IV, Wilno. 1907r.