II List Św. Pawła do Koryntian – z objaśnieniami cz. III

ROZDZIAŁ 3

O szukaniu chwały nieśmiertelnej i lekceważeniu ludzkiej, i t. d.

¹Poczynamy zasię zalecać samych siebie? Abo czy potrzebujemy (jako niektórzy) listów zaletnych do was abo od was? (Poczynamy zasię zalecać samych siebie? Czyliż to mówimy w chęci zalecenia siebie wam i innym? — Zasię. Powiada zasię (znowu), gdvż o swoim sposobie nauczania powiedział był w poprzedzającym liście. — Jak co niektórzy. Namienia, iż to czynić zwykli fałszywi apostołowie. — Albo od was. Napisanych listów, żeby siebie zalecić drugim.)

²Listem naszym wy jesteście, napisanym na sercach naszych, który znają i czytają wszyscy ludzie, (Listem naszym wy jesteście. Wy jesteście dla mnie zamiast listu zalecającego. Dosyć mię zaleca nawrócenie się i postępowanie wasze. — Napisanym na
sercach waszych. List ten, którym wy jesteście, noszę wszędzie napisanym i wyrytym na sercu mojem, to jest, przez pamięć i miłość. — Który znają i czytają wszyscy ludzie. Który list łatwo jest każdemu widzieć i czytać.)

³oznajmieni, że jesteście listem Chrystusowym, od nas sprawionym i napisanym, nie inkaustem, ale Duchem Boga żywego: nie na tablicach kamiennych, ale na tablicach serca cielesnych. (Oznajmieni że. O których jest oznajmiono. — Od nas sprawionym . Za naszem pośrednictwem napisanym. Chrystus jest przedniejszym autorem tego listu, której naszej posługi użył do napisania go. — Duchem Boga żywego. Duchem Ś., i z jego natchnienia.— Nie na tablicach kamiennych. Jak niegdyś prawo mojżeszowe.— Na tablicach serca cielesnych. Cielesnych, to jest, na sercu miękkiem, powolnem; oznacza tą przenośnią łatwość i gotowość do posłuszeństwa. Patrz Wujka.)

⁴I mamy takie ufanie ku Bogu przez Chrystusa, (Ufanie. Przekonanie złączone z ufnością. — Ku Bogu. Przez łaskę Chrystusową. Sens wiersza jest: tak za łaską Chrystusową mam przekonanie, iż wy jesteście zalecającym listem, przez który się wam naprzód, a potem wszystkim ludziom zalecamy)

⁵nie iżebyśmy byli dostateczni sami z siebie co myślić, jako sami z siebie, ale dostateczność nasza z Boga jest. (Nie iżebyśmy byli dostateczni. Nie przeto żebyśmy byli godnymi przypisywać cokolwiek własnym naszym siłom. — Ale dostateczność nasza. Przez którą jesteśmy zdolnymi do pomyślenia albo wykonania czego dobrego.)

⁶Który też uczynił nas godnymi sługami nowego Testamentu, nie literą, ale Duchem: bo litera zabija, a Duch ożywia. (Który też uczynił nas godnymi. Który, pomiędzy innemi dobrami, to tak że dał, iż jesteśmy zdolnymi sługami Nowego Testamentu, to jest, do opowiadania Ewangelii i zakładania po całym świecie kościołów Chrystusowych.—
Nie literą ale duchem . Nie prawem, ale łaską. Uczynił nas zdolnymi sługami Nowego Testamentu ; nie mówię, sługami litery, to jest, prawa napisanego i danego przez Mojżesza, którem jest prawo stare: ale sługami Ducha, to jest, sługami prawa nowego, przez które się udziela Duch Ś. ku łatwiejszemu pełnieniu prawa.— Litera . Zakon stary.— Zabija . Pozbawiony bowiem pomocy łaski, gdy mnóstwem przykazań obarcza i gniecie, staje się powodem śmierci wiecznej dla tych, którym jest dany.— A Duch ożywia. Przynosi dobrodziejstwo łaski, zbawienie i życie wieczne. Patrz Wujka.)

⁷A jeślić posługowanie śmierci, literami wyrażone na kamieniach, było w chwale, tak iż synowie Izraelowi nie mogli patrzyć na oblicze Mojżeszowe dla chwały oblicza jego, która niszczeje, (Poslugowanie śmierci. Ogłoszenie starego prawa, które było powodem śmierci.—Literami wyrażone na kamieniach. Napisane na tablicach m armurowych.— Było w chwale. Było wielce czcigodnem, gdyż ogłoszonem z okazałością i wspaniałością, przy towarzyszeniu grzmotów, trąby niebieskiej, trzęsienia ziemi i góry Synai, i blasku oblicza Mojżeszowego.—Chwały oblicza. Blask u oblicza. — Która niszczeje. Która chwała miała być odjęta od Mojżesza: te bowiem promienie i ten blask, wraz z życiem opuściły Mojżesza)

⁸jakoż nie więcej posługowanie ducha w chwale będzie? (Poslugowanie ducha. Prawo Nowego Testamentu , które nam udziela ożywiającego Ducha .— W chwale będzie. Będzie miało większą, godniejszą i trwalszą chwałę.)

⁹Bo jeśli posługowanie potępienia jest chwałą, daleko więcej posługowanie sprawiedliwości obfituje w chwale. (Posługowanie potępienia . Jest powtórzenie tego samego zdania; to samo bowiem jest poslugowanie potępienia , co wier. 7. nazwał poslugowaniem śmierci. Ogłoszenie prawa, które dla żydów było powodem śmierci wiecznej; nie z winy prawa, ale samych żydów.— Jest chwałą. Było rzeczą chwalebną. — Obfituje. Przewyższa sens jest: daleko większa i wznioślejsza chwała należy się prawu nowemu, przynoszącemu usprawiedliwienie, przez które się uchylamy od potępienia śmierci, i dostępujemy żywota)

¹⁰Abowiem ani uwielbiono jest, co było uwielbiono, w tej mierze, dla przewyższającej chwały. (Albowiem ani uwielbiono jest. I dla tego chwała Mojżesza na Synaju nie może się nazywać chwałą w tej mierze, a mianowicie jeśli j ą porównamy z chwałą urzędu apostolskiego; albowiem daleko ją przewyższa.— Dla. Oznacza tutaj ze względu na.)

¹¹Bo jeśliż, co niszczeje, w chwale jest, daleko więcej co trwa, jest w chwale. (Co niszczeje. To jest Mojżesz i prawo, które miało być zniesione przez Chrystusa. — W chwale jest. Jest chwalebnem .— Co trwa. Prawo Chrystusowe nowe, które będzie trwało aż do końca świata.)

¹²Mając tedy taką nadzieję, wielkiej ufności używamy, (Taką nadzieję. Że Pan przez nas Apostołów rozleje Ducha łaski, i nas tak uwielbi nad Mojżesza. — Wielkiej ufności używamy. Z ufnością, swobodą, otwarcie i śmiało opowiadamy Ewangelią)

¹³a nie jako Mojżesz kładł zasłonę na oblicze swoje, aby synowie Izraelowi nie patrzyli na twarz jego, co niszczeje. (A nie jako Mojżesz. Jakby rzekł: Mojżesz zakrywał twarz swoję, my zaś przeciwnie z obliczem niezasłoniętem, i z wielką swobodą podajemy Ewangelią. — Co niszczeje. Patrz, co się rzekło wier. 7. Rozumie oblicze Mojżesza podległego śmierci.)

¹⁴Ale stępiały zmysły ich. Abowiem aż do dzisiejszego dnia taż zasłona w czytaniu starego Testamentu trwa nie odkryta (ponieważ w Chrystusie niszczeje). (Ale stępiały zmysły ich. Otwarcie podajemy Ewangelią; ale żydzi są ślepymi na to światło i jakby mieli jaką zasłonę na oczach, nie widzą go. — Taż zasłona. Mają przed oczami zasłonę starego prawa, i tylko po wierzchu go dotykając, nie dosięgają tajemnic w niem ukrytych. Patrz Wujka .— W czytaniu Starego Testamentu. Gdy się czyta Stary Testament w ich synagogach. — Nie odkryta . Nie odjęta od ich serc.— Ponieważ w Chrystusie niszczeje Nie rozumieją, że się przez Ewangelią niszczy, to jest, znosi się stare prawo.)

¹⁵Ale aż do dzisiejszego dnia, gdy Mojżesza czytają, zasłona leży na sercu ich. (Gdy Mojżesza. Prawo mojżeszowe i Stary Testament.— Czytają . W synagogach.— Zasłona leży. Cierpią ślepotę, o której powiedziałem, i nic nie widzą, z powodu ślepego i upartego trzymania się litery mojżeszowego prawa.)

¹⁶A gdy się nawróci do Pana, będzie odjęta zasłona. (A gdy się nawróci do Pana . Gdy oświeceni światłem Ewangelii, odstąpią litery a zwrócą się do ducha.— Będzie odjęta zasłona. Za usunięciem zasłony wszystko jasno widzieć będą, i znajdą drogę prowadzącą do życia wiecznego.)

¹⁷A Pan jest Duch: a gdzie Duch Pański, tam wolność. (Pan jest Duch. Pan , do którego odstąpiwszy litery, nawrócą się żydzi, jest Duchem. — A gdzie Duch Pański, tam wolność. Prawo zaś ewangeliczne, któremu towarzyszy Duch Pański, daje wolność synów Bożych, to jest abyśmy się nie uważali jako niewolnicy, i nie rządzili się bojaźnią, ale miłością, jako synowie. Patrz Wujka.)

 ¹⁸A my wszyscy odkrytym obliczem na chwałę Pańską w źwierciedle patrząc, w toż wyobrażenie przemienieni bywamy z jasności w jasność, jako od Ducha Pańskiego. (A my wszyscy odkrytem obliczem . Z odjętą zasłoną i ciemnościami żydowskiemi.— Chwałę Pańską Światłość Boską. — W źwierciedle patrząc. Jakby w zwierciadle uważając.— W toż wyobrażenie przemienieni bywamy. Stajemy się uczestnikam i tejże samej jasności, tak jak w zwierciadle odbija się światłość słońca. — Z jasności w jasność. Z jasności Chrystusowej w jasność naszę, tak że się stajemy jasnymi, światłymi mądrością i łaską na podobieństwo Chrystusa .— Jako od Ducha Pańskiego. Tak jak podoba się Duchowi Bożemu nas przemienić. Albo za sprawą Ducha Bożego. )

 

Wykład X . J Wujka.

3. Jesteście listem Chrystusowym . Oto widzisz, iż nie tylko to jest słowo Boże, co na księgach martwych czernidłem napisano: ale więcej to, co na księgach żywych, to jest na sercach wszystkich wiernych ludzi palcem Bożym przez Ducha S. napisano: to jest co wszyscy po świecie chrześcijanie wierzą i wyznawają; albo jawna wiara i zwyczaj Kościoła powszechnego. (Jerem . 31, 31. Zyd. 8, 10.)

6. Litera zabija. Jako litera starego testamentu nie dobrze rozumiana, i nie na Chrystusa obrócona, rozkazujący, a łaski i ducha ku wypełnieniu tego co rozkazuje nie dawający, zabija cielesne żydy: tak litera nowego testamentu nie dobrze rozumiana, ani duchem Chrystusowym , (który w samym Kościele katolickim mieszka), wykładana, zabija heretyki, którzy iż takież są cielesni i ducha Chrystusowego nie mający, żadnego pożytku z dobrego i świętego Pisma Bożego nie odnoszą: ale owszem w wielką szkodę i śmierć popadają. (Aug. serm. 70 et 100 de temp. et de spir. et lit. cap. 5 et 6).

14. Zasłona w czytaniu. Gdyż jaśniej prorocy mówili o Kościele niźli o Chrystusie, jako Augustyn świadczy: tedyć większa jest ślepota odszczepieńców. którzy kościoła katolickiego w piśmie tak jaśnie opisanego nie widzą: aniźli żydów, którzy się Chrystusa doczytać nie mogą. (Aug. in Psal. 30, cant. 2).

17. A Pan  jest Duch. Panem zowie Ducha S. Jako Chryzostom ś. i Bazylius to miejsce wykładają. ( Chrysost. serm. de Trinit. Basil, de Spiritu S.)

 

---

BIBLIA ŁACIŃSKO -POLSKA CZYLI PISMO ŚWIĘTE STAREGO I NOWEGO TESTAMENTU PODŁUG TEKSTU ŁACIŃSKIEGO WULGATY I PRZEKŁADU POLSKIEGO X. JAKÓBA WUJKA T. J. Z KOMENTARZEM MENOCHIUSZA T. J. Tom IV, Wilno. 1907r.