ROZDZIAŁ 3
O nowem życiu w Chrystusie, sposobach zachowania się w domowem pożyciu, i t. d.
1Przeto jeśliście spółpowstali z Chrystusem, co wzgórę jest, szukajcie, gdzie Chrystus jest na prawicy Bożej siedzący, ( Jeśliście spół powstali. Ponieważ tedy przez chrzest zmartwychwstaliście społem z Chrystusem. — Co wzgórę jest szukajcie. Myśli i dążności wasze zwróćcie do rzeczy niebieskich i Boskich. — Na prawicy Bożej siedzący. W najzacniejszym miejscu i najbliższem tronu Ojca. Tron bóstwa przechodzi wszelkie porównanie; kto zaś jest po prawej stronie jego, ten drugie miejsce zajmuje.)
2co wzgórę jest, miłujcie, nie co na ziemi.
3Abowiemeście umarli i żywot wasz skryty jest z Chrystusem w Bogu. ( Albowiemieście umarli. Dla rzeczy tych ziemskich i pogrzebleni we chrzcie Chrystusów). — I żywot wasz skryty jest z Chrystusem w Bogu. Życie bowiem chwały, którego oczekują święci, jest teraz jakby zamkniętem i zapieczętowanemu Tak do Efez. 4, 30: Zapieczętowani jestście na dzień odkupienia. Te klucze ma u siebie Chrystus, których ma użyć na sądzie ostatecznym, gdy waszym ciałom przywróci życie, i nada im przymioty właściwe ciałom uwielbionym. To bowiem znaczą słowa wiersza następnego, gdy się Chrystus żywot wasz okaże, i t. d.)
4Gdy się Chrystus, żywot wasz, okaże, tedy i wy z nim okażecie się w chwale.
5Umartwiajcie tedy członki wasze, które są na ziemi, porubstwo, nieczystotę, wszeteczeństwo, złą pożądliwość i łakomstwo, które jest bałwochwalstwem, ( Które są na ziemi. Ciała tego ziemskiego. — Porubstwo, nieczystotę. Patrz, co się rzekło Efez. 5, 3.)
6dla których przychodzi gniew Boży na syny niewierności; (Dla których przychodzi. Wytłumaczyliśmy ten wiersz Efez. 5, 6)
7w którycheście i wy niekiedy chodzili, gdyście żyli w nich. ( W którycheście. Rozpuście i grzechach, teraz wyliczonych)
8Lecz teraz złóżcie i wy wszytko: gniew, rozgniewanie, złość, bluźnierstwo, szkaradą mowę z ust waszych. (Wszystko. Wszystkie występki. — Bluźnierstwo, Przeklęstwo i złorzeczenie.)
9Nie kłamajcie jedni drugim, zwlókszy z siebie starego człowieka z uczynkami jego, (Starego człowieka. Patrz, co się rzekło Efez, 4. 22.)
10a oblókszy nowego, tego, który się odnawia w poznanie, podług wyobrażenia tego, który go stworzył, ( Który się odnawia w poznanie. Tego który go stworzył, to jest Boga. A zatem odnowienie to na tem zależy, abyśmy porzuciwszy występki, i ująwszy się cnoty, z dnia na dzień jaśniej poznawali Boga i wolą jego. — Podług wyobrażenia. Odnówmy się umysłem i duchem, abyśmy się stali podobnymi do wzoru naszego, to jest Boga stworzyciela. Patrz Wujka.)
11gdzie nie masz Poganina i Żyda, obrzezania i odrzezku, Barbarzyna i Tatarzyna, niewolnika i wolnego: ale wszytko i we wszech Chrystus. (Gdzie. To jest w tem odnowieniu obrazu. — Nie masz poganina i żyda. Nie należy mieć względu na nic cielesnego lub zewnętrznego, naprzykład, iż kto jest żydem, lub poganinem; obrzezanym, lub nie, i t. d. — Ale wszystko, i we wszech Chrystus. Gdyż we wszystkich w ten sposób odnowionych jest sam Chrystus. Wszystko, to jest, wszelka świętość, sprawiedliwość, pobożność i wszelkie dobro; Chrystus bowiem im udziela swojej świętości, i t. d.)
12Przyobleczcież się tedy (jako wybrani Boży, święci i umiłowani) we wnętrzności miłosierdzia, w dobrotliwość, w pokorę, w cichość, w cierpliwość, ( Jako wybrani Boży, święci i umiłowani. Jako przystoi na świętych, umiłowanych od Boga, i powołanych do łaski i chwały. Wnętrzności miłosierdzia. Uczucie miłosierdzia.— W dobrotliwości. Abyście byli łaskawymi, uprzejmymi, nie surowymi. — W cichość. Łagodność.)
13jedni drugich znosząc i odpuszczając sobie, jeśli kto ma skargę przeciw komu: jako i Pan odpuścił wam, tak i wy.
14A nadto wszytko miejcie miłość, która jest związka doskonałości, (Która jest związka doskonałości. Węzłem doskonałym, to jest, doskonale łączącym wiernych pomiędzy sobą. Albo, miłość jest węzłem, który wiążąc i łącząc wszystkie inne cnoty, czyni człowieka doskonałym; jest jakby duchem ludzkim, który wiąże części, soki, i zmysły ciała, bez czegoby się one łatwo rozpadły; tak miłość wiąże i łączy ciało cnót, które się bez niej zarazby rozpadło.)
15a pokój Chrystusów niech przewyższa w sercach waszych, ku któremu też wezwani jesteście w jednym ciele, a wdzięczni bądźcie. (A pokój Chrystusów niech przewyższa w sercach waszych. W greckim wyraz podwójnie się daje tłumaczyć. Naprzód można przełożyć: Pokój Chrystusów niech będzie przodkującym , odniesie palmę, zwycięży; jakby rzekł: Gdy nas okryją zniewagami, podwójne w nas powstaje poruszenie: jedno pobudzające do zemsty, drugie od niej powstrzymujące. Niech więc pokój Chrystusowy i łagodność odnosi palmę i zwycięztwo, a nie gniew. Powtóre, oddać można, pokój Chrystusowy niech będzie rozjemcą, i da zioycięztwo; niechaj będzie sprawiedliwym rozjemcą w walce, i temu poruszeniu da palmę zwycięztwa, które nas nakłania do powolności i łagodności. — Wezwani jesteście w jednem ciele. W jedno ciało, do jednego Kościoła.— Wdzięczni bądźcie. Mili, uprzejmi dla drugich. Albo zapewne upomina, żeby pamiętali o dobrodziejstwach; albowiem którzy mają w pamięci, iż im Bóg wiele przebaczył, łatwo też sami przebaczają urazy drugim.)
16Słowo Chrystusowe niechaj mieszka w was obficie, z wszelaką mądrością nauczając i sami siebie napominając przez psalmy i pieśni, i śpiewania duchowne, w łasce śpiewając w sercach waszych Bogu. ( Słowo Chrystusowe niechaj mieszka w was obficie. Wiara, albo nauka Chrystusowa niechaj w was stale przebywa, i uczyni was bogatymi i obfitującymi we wszelaką mądrość. — Nauczając i sami siebie napominając. Tak abyście nawzajem jedni drugich uczyli i napominali, przez wyśpiewywanie psalmów, hymnów i pieśni nabożnych. — W łasce śpiewając. Przez łaskę Ducha S., bez której takiego urzędu sprawować nie można. Albo, w dziękczynieniu; zdaje się bowiem, iż to zdanie nie jest innem od owego, które się znajduje do Efez. 5, 19: Śpiewając i grając w sercach waszych Panu, dziękując zawsze za wszystko. Albo, z łaską, to jest z przyjemnością i rozkoszą duchowną.— W sercach waszych. To jest tak, żebyście nie tylko usty i słowy śpiewali, ale także z uczuciem i uwagą.)
17Wszytko, cokolwiek czynicie w słowie abo w uczynku, wszytko w imię Pana Jezusa Chrystusa, dziękując Bogu i Ojcu przezeń. ( Wszystko w imię Pana Jezusa Chrystusa. Odnosząc wszystko do chwały Chrystusowej.— Dziękując Bogu i Ojcu przezeń. Gdyż przez zasługi Chrystusowe przychodzą nam od Boga wszystkie dary zbawienne.)
18Żony, bądźcie poddane mężom, jako ma być, w Panu. ( Jako ma być w Panu. Jak należy postępować według prawa Chrystusowego.)
19Mężowie, miłujcie żony wasze, a nie bądźcie gorzkimi przeciwko nim. ( Gorzkimi. Trudnymi, przykrymi, gniewliwymi, i przynoszącymi im gorycz.)
20Synowie, posłuszni bądźcie rodzicom we wszytkim: abowiem się to podoba w Panu. ( We wszystkiem . Co się nie sprzeciwia Bogu.— Albowiem się to podoba w Panu. To się podoba Bogu, i jest zgodnem z jego wolą i przykazaniami.)
21Ojcowie, nie pobudzajcie ku rozgniewaniu synów waszych, aby się małego serca nie zstawali. ( Aby się małego serca nie stawali. Żeby nie upadali na duchu.)
22Słudzy, bądźcie posłuszni we wszytkim panom wedle ciała, nie służąc na oko, jakoby ludziom się podobając, ale w szczerości serca, Boga się bojąc. ( Wedle ciała. Doczesnym, nawet poganom. — Nie służąc na oko. To się wytłumaczyło do Efez. 6, 6.— Ale w szczerości serca. Bez udania. — Boga się bojąc. Który widzi skrytości serca, i postrzega obłudę.)
23Cokolwiek czynicie, z serca czyńcie jako Panu, a nie ludziam, ( Z serca. Ochotnie.— Jako Panu. Jakbyście Panu, a nie ludziom służyli.)
24wiedząc, iż od Pana weźmiecie odpłatę dziedzictwa. Panu Chrystusowi służcie.( Panu Chrystusowi służcie. Gdy jesteście posłusznymi panom waszym, wiedzcie, iż służycie Chrystusowi.)
25Bo który krzywdę czyni, odniesie to, co niesłusznie uczynił: a nie masz względu na osoby u Boga. (Bo który krzywdę czyni. Dowodem wziętym od rzeczy przeciwnej (a contrario) stwierdza, iż słudzy ulegli panom swoim, posłuszni, i zachowujący w tem posłuszeństwie sprawiedliwość, będą mieli dziedzictwo; albowiem którzy są niesprawiedliwymi, bądź słudzy, bądź panowie, odbiorą potępienie, gdyż Bóg niema względu na osoby, ale jednostajnie wszystkim wedle zasług domierza kary lub nagrody.)
Wykład X . J. Wujka.
10. A oblókłszy nowego. Z tego miejsca obaczyć możemy, iż sprawiedliwość nasza w Chrystusie jest rzecz istotnie w nas będąca, i na duszy naszej trwająca i zdobiąca onę: a nie samo przyczytanie sprawiedliwości Chrystusowej, albo samo zakrycie grzechów i nieprawości naszych, które fałesznie twierdzą heretycy, żeby miały w nas trwać i zostawać też i po chrzcie, i po pokucie i zawsze pókiśmy żywi. (Czytaj Augustyna de peccat. merit, et remis. lib. 2, cap. 7, et cont. Julia, lib 6, cap. 7).
BIBLIA ŁACIŃSKO -POLSKA CZYLI PISMO ŚWIĘTE STAREGO I NOWEGO TESTAMENTU PODŁUG TEKSTU ŁACIŃSKIEGO WULGATY I PRZEKŁADU POLSKIEGO X. JAKÓBA WUJKA T. J. Z KOMENTARZEM MENOCHIUSZA T. J. Tom IV, Wilno. 1907r.